Legionella w wodzie, zwalczanie i usuwanie

Legionella – rozwój bakterii w instalacjach wodnych

Bakterie z rodzaju Legionella pneumophobilla występują powszechnie w naturalnym środowisku człowieka, w tym także w wodzie. W sprzyjających warunkach namnażają się w bardzo szybkim tempie, zasiedlając ze szczególnym upodobaniem instalacje wodne i klimatyzacyjne. Wiąże się to z optymalną temperaturą i pH do rozwoju bakterii oraz podatnością tychże instalacji na tworzenie się biofilmu. Intensywny wzrost bakterii Legionella w wodzie przeznaczonej do spożycia (pitnej) stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi, którzy z niej korzystają. Rozwojowi bakterii sprzyja temperatura wody między 30 a 45 stopni Celsjusza, obecność osadów, glonów, pierwotniaków, ameb, orzęsków, soli żelaza i związków węgla. Bakterie z rodzaju Legionella często zalegają w biofilmie stanowiącym trudną do usunięcia warstwę bakterii, grzybów i osadów nieorganicznych.

Szczególnie narażone są miejsca zastoju wody oraz instalacje i urządzenia wodne użytkowane w sposób okresowy. Ze względu na niewielkie rozmiary są w stanie z łatwością dotrzeć do każdego miejsca w instalacji, a tworzone przez nie cysty chronią bakterie przed działaniem środków dezynfekcyjnych obecnych w wodzie.

Legionella – objawy zakażenia

Bakterie Legionelli atakują organizm człowieka w bardzo specyficzny sposób. Do zakażenia nie dochodzi w wyniku wypicia skażonej wody czy kontaktu z człowiekiem, który ma w swoim organizmie bakterię. Najczęściej choroba pojawia się w sytuacji, gdy wdychasz wodno-powietrzny aerozol, pojawiający się m.in. podczas brania prysznica. Bakterie Legionelli atakują bowiem przede wszystkim płuca.

Zakażenie legionellozą objawia się bardzo podobnie do standardowej grypy. Najczęściej są one widoczne już po 3 dniach po zainfekowaniu organizmu. Najpowszechniej występują takie objawy, jak deszcze, trudności w oddychaniu, osłabienie, gorączka, kaszel, zmęczenie, ból głowy czy bóle mięśniowo-stawowe. Często zakażenie jest widoczne również ze względu na symptomy ze strony układu pokarmowego. Niektóre osoby borykają się bowiem z biegunkami, wymiotami czy nudnościami.

Jeśli przebieg choroby zatrzyma się jedynie na wspomnianych objawach, można liczyć na samodzielne ustąpienie problemu. Czasem jednak zakażenie przekształca się w tzw. chorobę legionistów.

Choroba legionistów – co to jest?

Niekiedy w wyniku zakażenia bakteriami Legionelli dochodzi do pojawieniu się tzw. choroby legionistów. To bardzo ciężkie zapalenie płuc, któremu często towarzyszą powikłania. Wówczas zakażenie może stopniowo rozwijać się przez nawet 3 tygodnie. Cały proces następuje stopniowo. Na samym początku choremu towarzyszą bóle mięśniowo-stawowe, głowy czy gorączka i dreszcze. Dopiero później pojawiają się problemy ze strony układu oddechowego. Z czasem kaszel staje się coraz bardziej mokry. Wydzielina może być nawet zabarwiona krwią. Oprócz tego powszechnym objawem jest duszność czy bóle w klatce piersiowej.

Czasami pojawiają się też dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym wodnista biegunka lub bóle brzucha. W zdecydowanie najtrudniejszych przypadkach, wymagających hospitalizacji, może dojść nawet do zapadnięcia w śpiączkę czy zaburzeń świadomości. Z czasem pojawia się także niewydolność oddechowa, a nawet problemy z pozostałymi narządami – trzustką, sercem czy nerkami. Choroba legionistów trwa przez wiele tygodni. Oznacza to, że względnie mało ryzykowna bakteria Legionelli w niektórych przypadkach może spowodować poważne zagrożenie.

Warunki sprzyjające rozwojowi bakterii Legionelli

Legionella pojawia się przede wszystkim w instalacji wodnej, która nie jest regularnie czyszczona. Istnieją bowiem czynniki, które sprzyjają rozwijaniu się tego mikroorganizmu. Wśród nich można wyróżnić przede wszystkim:

  • obecność biofilmu w rurach,
  • stara instalacja wodna,
  • zmniejszony przepływ wody,
  • przerywane wykorzystanie wody.

Niestety, warunki te pojawiają się w zdecydowanej większości obiektów, także tych prywatnych. Wynika to m.in. z faktu, że zużycie wody jest znacznie mniejsze lub niemal zerowe nocą. W rurach regularnie gromadzą się też różnego rodzaju zanieczyszczenia biologiczne, a większość osób nie przestrzega zalecanej częstotliwości czyszczenia instalacji.

Legionella nie jest wykrywana jedynie w wodociągach, choć właśnie w tym miejscu stanowi ona największe ryzyko dla użytkowników wody pitnej. Oprócz tego jest ona powszechnie wykrywana także w strumieniach czy stawach. Powszechnie pojawia się w instalacjach wodno-kanalizacyjnych należących do szpitali, domów opieki czy hoteli. Jest spotykana też w basenach termalnych, spa, basenach z hydromasażem, w urządzeniach medycznych, klimatyzatorach, nawilżaczach powietrza, a nawet kurkach i słuchawkach prysznicowych. Kontakt z tą bakterią ma więc prawie każdy, choć nie wszyscy wykształcili w sobie odpowiednie przeciwciała. Wówczas może dojść do poważnych zakażeń, niekiedy prowadzących nawet do wielotygodniowej choroby.

Legionelloza

Do zakażenia bakterią dochodzi zazwyczaj na skutek wdychania rozpylonych w powietrzu kropel zanieczyszczonej wody. Bakteria po wniknięciu do organizmu atakuje układ oddechowy, wywołując chorobę zwaną legionellozą. Choroba ta występuje w kilku postaciach i objawia się kaszlem, gorączką oraz zaburzeniami oddychania. Niekiedy prowadzi do silnego zapalenia płuc, a w skrajnych przypadkach do śmierci. Większość przypadków infekcji bakteriami z rodzaju Legionella jest związanych z nieodpowiednio eksploatowanymi instalacjami ciepłej wody. Państwowy Zakład Higieny szacuje, że obecność bakterii Legionella można wykryć w niemal 100% instalacji ciepłej wody budynków mieszkalnych i w 30 – 60% instalacji budynków publicznych. Konieczność zwalczania Legionelli potwierdzają również inne dane. Szacuje się bowiem, że nawet 90% dorosłych osób w naszym kraju może posiadać przeciwciała legionellozy. Oznacza to, że prawie całe społeczeństwo chociaż raz w swoim życiu miało styczność z tą groźną bakterią.

Jak postępować w przypadku stwierdzenia objawów legionellozy?

W typowym przebiegu zakażenia bakterią Legionelli jedynym objawem jest po prostu podwyższona temperatura ciała, która po kilku dniach ustępuje samoistnie. W takich przypadkach nie jest potrzebna konsultacja z lekarzem, ani też stosowanie środków farmakologicznych.

Do specjalisty trzeba udać się jednak koniecznie wtedy, gdy pojawiają się objawy związane z funkcjonowaniem układu oddechowego. Duszności, problemy ze złapaniem oddechu, a nawet ostra niewydolność oddechowa wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Istnieje ryzyko pojawienia się zapalenia płuc, które w skrajnych przypadkach grozi nawet śmiercią. Leczenie, w wyniki zakażenia tą bakterią, najczęściej prowadzone jest przy wsparciu antybiotyków.

Bakterie Legionella w instalacjach

Bakterie Legionella w instalacjach to powszechny problem, szczególnie w przypadku instalacji i urządzeń do dystrybucji wody używanych okresowo. Jakie czynniki oprócz sprzyjających warunków mają wpływ na rozwój kolonii bakterii Legionella? Okazuje się, że duży wpływ na rozwój chorobotwórczych pałeczek ma porowata powierzchnia rur przesyłowych, która może wynikać z rozwoju korozji. Nierówna struktura wewnętrzna sprawia, że przepływająca przez rurę woda nie ma możliwości wypłukania namnażających się glonów, grzybów i innych osadów, które z czasem zaczynają tworzyć niebezpieczny biofilm, a to jak wiadomo najlepsza pożywka dla Legionelli. Biofilm tworzy naturalną otoczkę ochronną dla bakterii, dlatego mimo dezynfekcji chemicznej, Legionella ma się dobrze, z czasem przyzwyczaja się do nowych warunków i uodparnia na niektóre związki. Warto pamiętać, że na pojawienie się i rozwój Legionelli są podatne szczególnie systemy bardzo rozbudowane lub zaprojektowane nieprawidłowo, np. bez uwzględnienia optymalnej kompensacji przewodów.

Oprócz metod chemicznych możemy skorzystać z dezynfekcji termicznej – flora bakteryjna ginie w temperaturze powyżej 60 stopni Celsjusza. To właściwie jedyna metoda dająca gwarancję całkowitej eliminacji nagromadzonych zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Należy jednak pamiętać, aby przed ostatecznym wyborem tej metody dezynfekcji upewnić się czy instalacja jest odporna na podwyższone temperatury. Materiał, z którego została wykonana ma w tym przypadku kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa dezynfekcji. Wieloletnie, czy nawet kilkudziesięcioletnie sieci z użyciem stali ocynkowanej narażone są z czasem na korozję, w wyniku czego spore fragmenty rur pozbawione ochronnej warstwy cynku narażone są na uszkodzenie. Metoda termiczna sprawdza się najlepiej w instalacjach miedzianych, jednak w tego typu sieciach Legionella pojawia się bardzo rzadko – wnętrze rur pokrytych miedzią stanowi niegościnne środowisko dla rozwoju flory bakteryjnej.

Bezpieczne instalacje

Konieczność dokonywania regularnych badań wody przeznaczonej do spożycia (pitnej) pod względem obecności bakterii z rodzaju Legionella określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61, poz.417), oraz Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz innych Rozporządzeń i Ustaw. W Rozporządzeniach tych ustalono zakresy, według których dopuszczalna zawartość mikroorganizmów w wodzie w budynkach zamieszkania zbiorowego wynosi 100 jednostek tworzących kolonie w 100 ml wody, natomiast w zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej, gdzie przebywają osoby z obniżoną odpornością, pałeczki bakterii z rodzaju Legionella powinny być nieobecne w 1000 ml wody.

Aby uchronić się przed infekcją oraz przykrymi konsekwencjami zakażenia bakteriami z rodzaju Legionella, należy regularnie monitorować stan czystości mikrobiologicznej instalacji i urządzeń wodnych, prowadzić ich zwalczanie oraz ściśle przestrzegać zasad bezpiecznego ich użytkowania.

Legionella w wodzie – na czym polega zwalczanie bakterii w instalacjach wodnych?

Samo zwalczanie tej bakterii w wodzie ciepłej nie zawsze polega tylko na zastosowaniu nowoczesnych technologii (na przykład dodatkowego chlorowania), które nie dopuszczają do rozwoju tych mikroorganizmów. Jeśli zbiornik lub instalacja już są zanieczyszczone, należy zająć się usuwaniem bakterii, aby w następnym kroku wdrożyć rozwiązania niedopuszczającego do ich rozwoju w przyszłości.

Zależnie od warunków technicznych, w niektórych przypadkach może pojawić się nawet konieczność kompletnej przebudowy zbiornika lub instalacji, jeśli panują w nich warunki, które tworzą idealne środowisko dla rozwoju Legionelli. Nasza praca opiera się na wykorzystaniu wielu metod, opracowanych na podstawie wieloletniego doświadczenia, które oczywiście w każdym przypadku spełniają współczesne wymogi prawne i gwarantują pełne bezpieczeństwo dla zdrowia oraz życia ludzi.

Legionella – jak się pozbyć?

Bakterie Legionella w instalacjach są bardzo powszechne. Aby się ich pozbyć, konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków chemicznych. Dezynfekcja wodociągów musi być przeprowadzona przez specjalistów. Takie osoby dysponują bowiem profesjonalnymi preparatami, które pozwalają na skuteczne zabijanie niemal 100% mikroorganizmów. Czyszczenie sieci wodociągowej powinno być przeprowadzone kompleksowo, by można było pozbyć się nie tylko bakterii Legionella, lecz także innych zanieczyszczeń czy mikroorganizmów. Poleca się przeprowadzenie takich czynności co najmniej raz na kilka miesięcy, zwłaszcza gdy woda na danym obszarze jest mocno zanieczyszczona.

Jak usunąć Legionellę? Przede wszystkim należy pozbyć się jej z sieci wodociągowych. W innym przypadku może bowiem dojść do ponownego zakażenia. Sieci wodno-kanalizacyjne są stale monitorowane, dlatego w razie jakichkolwiek nieprawidłowości wdraża się odpowiednie działania od razu. Specjaliści potrafią pozbyć się zanieczyszczeń, także tych organicznych, co wpływa bezpośrednio na jakość wody. Regularne czyszczenie wodociągów wpływa bezpośrednio na ich żywotność, dzięki czemu nie ma konieczności przeprowadzania tak częstych napraw.

Obowiązki zarządcy i właściciela nieruchomości

Aby sprostać wymaganiom określonym prawem, konieczne jest regularne badanie instalacji pod kątem obecności bakterii z grupy legionella. W niektórych przypadkach może okazać się konieczne zwalczanie bakterii i wykonanie zabiegu dezynfekcji instalacji. Wieloletnie doświadczenie oraz współpraca z najlepszymi zagranicznymi firmami z branży dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia (pitnej) pozwoliły nam na wypracowanie pewnych oraz bezpiecznych rozwiązań, dzięki którym usuwanie bakterii Legionella stało się skuteczne.

Nasza oferta

  • badanie wody na obecność bakterii z rodzaju Legionella,
  • zwalczanie bakterii – dezynfekcja chemiczna i termiczna skażonej instalacji (szereg metod),
  • zabezpieczenie instalacji przed powtórnym zanieczyszczeniem,
  • system oceny zagrożenia rozwojem bakterii Legionella w instalacji wraz z planem obsługi instalacji,
  • modernizacje systemów wody w celu ograniczenia rozwoju bakterii Legionella,
  • audyt zagrożeń,
  • kontrola i monitoring instalacji.

Gwarancja skuteczności

Stosowane przez nas metody pozwalają na skuteczne zwalczanie i wyeliminowanie zagrożenia ze strony bakterii z rodzaju Legionella przy jednoczesnej ochronie instalacji. Gwarantujemy doprowadzenie wody do właściwego stanu oraz zabezpieczenie przed ponownym zanieczyszczeniem. Działamy szybko i skutecznie! W razie nagłej potrzeby jesteśmy u Państwa już w ciągu 24 godzin.

Zapraszamy już teraz do kontaktu. Możemy przygotować wycenę usuwania Legionelli z wody, która do niczego nie zobowiązuje. Wyjaśnimy również dokładnie metody naszych działań, jak i pomożemy w doborze najlepszej technologii dla danego przypadku, dzięki której zwalczanie Legionelli będzie naprawdę skuteczne.

Skontaktuj się z Nami !