Rurociąg to konstrukcja liniowa składająca się z przewodów rurowych, kształtek, połączeń, armatury, kompensatorów i odpowiedniego osprzętu. Służy do transportu płynów i mieszanin w postaci jednofazowej (ciecze i gazy), dwufazowej (mieszaniny cieczy i ciał stałych lub gazu i ciał stałych) lub trójfazowej (cieczy, gazu i ciał stałych). Rurociągi mogą być proste, rozgałęzione lub w postaci sieci, np. sieci wodociągowych, które tworzą rozbudowaną i często skomplikowaną sieć dystrybucji wody. Zapewnienie odpowiedniej jakości wody w rozgałęzionych systemach dostarczania wymaga systematycznego monitoringu i regularnego czyszczenia oraz dezynfekcji.
Warunki klimatyczne i technologia budowy wodociągów a wydajność i bezpieczeństwo użytkowania
Warunki klimatyczne determinują w dużym stopniu awaryjność sieci. Zmienność i niestabilność pogody w Polsce sprzyja rozszczelnieniom i zwiększa ryzyko pęknięcia przewodów. Grozi to ryzykiem zakażenia instalacji bakteriami chorobotwórczymi lub zanieczyszczeniami chemicznymi, np. w trakcie procesu czyszczenia. Duża awaryjność sieci wodociągowych w naszym kraju wynika również z zastosowanej technologii i materiałów instalacyjnych oraz faktu, że większość z nich ma już swoje lata – znacząca część sieci została wybudowana w latach 60., 70. i 80. XX wieku. A jak wiadomo, wiek robi swoje i dochodzi do coraz częstszych awarii, które skutkują obniżeniem jakości wody i wiążą się z ryzykiem wtórnego zakażenia mikrobiologicznego.
Częstym problemem sieci wodociągowej staje się biofilm, który powstaje w zaniedbanych, długo nieoczyszczanych i nieodkażanych instalacjach. Zgromadzony biofilm stanowi katalizator procesu korozji biologicznej, który skutkuje powstawaniem niebezpiecznych wżerów tworzących trudne do usunięcia osady złożone z materii nieorganicznej oraz mikroflory. To doskonała pożywka dla rozwoju niebezpiecznych dla zdrowia mikroorganizmów. Dlatego oprócz koniecznej wymiany sieci przesyłowych należy zadbać szczególnie o regularną dezynfekcję i czyszczenie rurociągów.
Chemiczne sposoby czyszczenia i dezynfekcji instalacji wodociągowych
Do czyszczenia i dezynfekcji przewodów wodociągowych wykorzystuje się m.in. środki chemiczne, które charakteryzują się dużą skutecznością. Najczęściej stosowane są roztwory silnych utleniaczy. Do najpopularniejszych należą podchloryn sodu, dwutlenek chloru oraz nadtlenek wodoru z kwasem nadoctowym.
Dezynfekcja podchlorynem sodu, czyli chlorowanie, to metoda czyszczenia instalacji ciesząca się największą popularnością. Jednak popularny nie zawsze oznacza najlepszy. Podchloryn sodu nie gwarantuje dokładnego usunięcia biofilmu, a skuteczność tej metody zdeterminowana jest wartością pH wody – im niższa, tym większa skuteczność działania podchlorynu. Warto pamiętać, że zmniejszenie pH wody zwiększa ryzyko pojawienia się procesów korozyjnych oraz podatność na tworzenie się biofilmu.
Jeśli oczekujemy lepszej skuteczności, należy skorzystać z innej metody czyszczenia, np. z dezynfekcji dwutlenkiem chloru, który charakteryzuje się selektywnymi właściwościami utleniającymi. Dwutlenek chloru działa podstępnie i skutecznie, zakłócając transport składników odżywczych przez ściany komórkowe. W efekcie komórka przestaje istnieć. Selektywne działanie umożliwia działanie w znacznie niższych stężeniach niż chlor lub ozon, dzięki czemu działanie korozyjne na materiały instalacyjne jest zminimalizowane. W porównaniu z podchlorynem sodu czas dezynfekcji dwutlenkiem chloru jest dużo krótszy, natomiast skuteczność eliminacji wszystkich zanieczyszczeń wyższa.
Skuteczne usunięcie biofilmu gwarantuje użycie nadtlenku wodoru razem z kwasem nadoctowym. Substancje organiczne powodują rozpad związku, który wydziela wolny tlen o silnych właściwościach dezynfekcyjnych. Przy okazji działa niszcząco na przetrwalnikowe formy mikroflory bakteryjnej, co sprawia, że efekt zrealizowanej dezynfekcji jest nie tylko skuteczny, ale i długotrwały. Nadtlenek wodoru i kwas nadoctowy nie wchodzą w reakcje z materiałami, z których zbudowano sieć, dzięki czemu metoda jest bezpieczna. To zaleta, o której warto pamiętać przy ostatecznym wyborze sposobu czyszczenia sieci wodociągowej.
